Wat is de Invloed van bewust en onbewust denken op de kwaliteit van beslissingen?
In hoeverre is een beslissing beter naarmate een beslissing meteen genomen werd, na enkele minuten van bewust denken of na enkele minuten. Elke dag maken we beslissingen. Sommige beslissingen zijn lang geleden gemaakt en zijn nu automatisch. Andere beslissingen betreffen een nieuwe situatie en doen ons diep nadenken.
Er zijn ook beslissingen die nooit gemaakt worden. Antwoorden op vragen die misschien wel het thema zijn van een heel leven. De antwoorden op de vragen en de beslissingen die men neemt zijn voor een groot deel afhankelijk van de tijd en omgeving waarin men werkt en leeft.
Wint de intuïtie terrein?
Niet alleen de inhoud van de beslissingen verandert door de tijd, maar ook de manier waarop beslissingen genomen worden. Het is de ratio, de analyse, het bewuste denken wat de leidraad is in ons leven. De laatste jaren wordt het imago van intuïtie en gevoel beter. Toch worden deze manieren van beslissen nog steeds geassocieerd met vrouwelijkheid en de rationaliteit met mannelijkheid.
Maar de intuïtie wint terrein, mede dankzij cognitief psychologisch onderzoek. De eerste onderzoeken waarin vastgesteld werd dat de ratio of het bewustzijn een beperkte capaciteit heeft werden in de jaren vijftig gedaan.
Veel meer onderzoeken volgden in de laatste decennia wat steeds meer inzicht gegeven heeft in de werking van automatische processen, in het intuïtief en rationeel beslissen.
Je brein kan archiveren!
We hebben naast ons denkend brein ook nog een archiverend brein. En dat archiverend brein doet zijn werk als ons denkend brein niet bezig is. Ze gebruiken dezelfde processen. Dus die twee zijn in evenwicht. Als je verschrikkelijk hard aan het werk bent, aan het denken bent, is het archiveren maar een klein beetje. Als je rust hebt en vooral als je slaapt, heeft dat archiverend brein als het ware het hele brein voor zichzelf.
Je gevoel als kompas
Om het bepalen van de koers van je organisatie, kansen inschatten, mensen aannemen, beslissingen maken in een team dan is het bewustzijn gewoon niet toereikend. We proberen natuurlijk steeds te doen alsof dat wel zo is, en alsof beslissingen rationeel genomen worden, maar in feite is dat niet zo.
Leg lastige beslissingen bewust voor aan je onbewuste. Als je voor een moeilijke beslissing staat dan helpt het om er een tijdje heel bewust en expliciet mee bezig te zijn, en vervolgens je onbewuste aan het werk te zetten door het een vraag te stellen en het vraagstuk vervolgens een tijdje echt los te laten, bijvoorbeeld door er letterlijk een nachtje over te slapen of om heel iets anders te gaan doen, een puzzel, sporten etc.
Je onbewuste gaat dan met het vraagstuk aan de slag, en komt met een betere afweging dat je zelf bewust hebt kunnen maken. Je gevoel is daarbij een belangrijk kompas!
Beslissen vanuit je gevoel
Hoe zou het zijn om deze inzichten toe te passen in leiderschapstrainingen? Bijvoorbeeld door managers te leren nadenken over lastige dilemma’s en problemen op alle – rationele – manieren die ze kunnen, maar het beslissen uit te stellen totdat er een nachtje over geslapen is. Betrek dan ook het gevoel in de beslissing. De kwaliteit van besluitvorming zal daar zeker door verbeteren.